Гепатит А

Бұл не? Гепатит термині, бауырда қабыну өзгерістерін тудыратын синдромдар мен ауруларға жатады, оның ішінде вирустар мен ішімдік ішуден туындаған аурулар. Гепатитті тудыратын вирустарға А, В, С, Е вирусты гепатиттер және Дельта факторы жатады. Жоғарыда аталған вирустардың әрқайсысы бір-бірінен ерекшеленетін ерекше белгілерге алып келеді. В және С гепатиттері туралы қосымша ақпарат алу үшін арнайы сайттардан қараңыз: гепатит В  және гепатит С.

Гепатит А гепатиттің ең қауіпті түрі болып табылады. В және С гепатитінен айырмашылығы А гепатиті созылмалы аурудың дамуына әкелмейді.

Вирусты гепатит А ластанған су мен азық-түлік арқылы беріледі. Сондай-ақ, Гепатит А-мен ауыратын адаммен байланысу арқылы жұқтыруға болады. Ауырған адамдардан вирус сыртқы ортаға нәжіспен бөлінеді, инкубациялық кезеңі 15-45 күнге дейін созылады. Нәжістен басқа, қан  мен және организмнің басқа да сұйықтықтарынан жұқтыруы мүмкін.

А гепатитінің вирусы аурудың тоқтатылғаннан кейін денеде қалмайды. Сондай-ақ, гепатит А вирусының тасымалдаушысы жоқ, яғни, адам, өзі инфекцияны таратады, бірақ өзі ауырмайды. Осындай жағдай (тасымалдаушы) гепатит В-де пайда болуы мүмкін.

А гепатитіне қауіпті факторлар: А гепатитімен ауыратын адаммен бірге өмір сүру, Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азия, Оңтүстік Америка елдеріне туристік сапар, сондай-ақ, есірткіні тамыр ішіне қолдану.

Гепатит А-ның белгілері:

• Сарғыштану 
• Әлсіреу
• Дене температурасының сәл көтерілуі
• Барлық дененің қышынуы
• Тәбеттің болмауы
• Несептің күңгірттенуі (оның түсі күңгірт-сары немесе қоңыр түсті болады)
• Нәжістің түссізденуі (нәжіс ақшыл-сұр түсті болады).

А гепатитінің диагнозынәдетте тексеру кезінде дәрігер, сонымен қатар зертханалық зерттеулер негізінде жасайды. Диагностика үшін, А гепатитіне антиденелердің болуы [3304], сондай-ақ бауыр ферменттерінің деңгейін анықтайды.

Емі. А гепатитіне арналған арнайы емдеу жоқ. Науқастардың 85%-нан астамы 3 ай ішінде сауығып кетеді. Басқа науқастарда ауру ұзағырақ созылады, бірақ, әдетте, 6 айдан аспайды. Демалу және төсектік режим ұсынылады. Бауырға улы болуы мүмкін алкоголь өнімдері мен кейбір дәрі-дәрмектерден бас тарту керек. Сондай-ақ майлы тағамдардан аулақ болу керек. Пайдалы ас ретінде – асқабақ тұтыну керек.

Гепатит А вирусын жұқтырудан алдын-алу үшін ұқыпты қолды жуу, сондай-ақ таза суды қолдану және А гепатитімен ауыратын адамдармен байланыста болудан аулақ болу керек. Мектепке дейінгі мекемелер мен мектептерге арналған санитарлық-гигиеналық нормаларға сәйкес келуді және таза сумен қамтамасыз етуді қажет ететін орындарға ерекше назар аудару керек.

А гепатитімен ауыратын адамдармен байланысқа түскен адамдарға иммуноглобулиндерді енгізу ұсынылады.

А гепатитіне қарсы тиімді профилактика, ол вакцинация жүргізу. Вакцина бірінші дозаны енгізуден кейін 4 апта бойы қорғай бастайды. Ұзақ уақыт бойы қорғау үшін, бірінші дозаны алғаннан кейін 6 және 12 айдан кейін қосымша вакциналар алынады.

А гепатитіне қарсы вакцинациялауға ұсынылған адамдар:

• А гепатитімен жұқтыру қаупі жоғары елдерге баруға ниет білдірген адамдар. Вакцинация 4 апта бұрын, сондай-ақ алғашқы дозадан 6 және 12 ай өткен соң жүргізілуі керек. Бұдан басқа, иммуноглобулинді инъекция алу ұсынылады.
• В немесе С созылмалы гепатиті бар адамдар
• Инъекциялық есірткі тұтынушылар.

Аударған: Амантай Назерке